Weg met de schoolschrijfregels!

Zinnen beginnen met ‘ik’ is onbeleefd. En zinnen beginnen met een voegwoord, zoals ‘en’, ‘maar’ en ‘of’, is grammaticaal verkeerd. Op de middelbare school leerde ik deze regels. In de jaren daarna, op de universiteit, heb ik ze continu in mijn achterhoofd gehouden bij het schrijven. Maar zie je wat het verschil is tussen de twee zinnen waarmee ik begon? De punt voor ‘en’ maakt de tekst veel levendiger, door de stilte in je hoofd. Ook krijgt de zin die met ‘en’ begint meer nadruk als losse zin dan als bijzin.

Voegwoorden kunnen dus wél vooraan in een zin staan. Je hebt het zojuist gezien. En het is ook helemaal niet fout, hoewel veel mensen dat denken. Soms maakt het een tekst zelfs alleen maar beter.

Etiquetteregels

Hetzelfde geldt voor ‘ik’, al is er dus een andere reden waarom dit woord niet vooraan zou mogen staan. Onbeleefdheid. Nu ligt het misschien aan mijn leeftijd en het feit dat ik wars ben van dat soort etiquetteregels bij het schrijven, maar ik zie er echt geen kwaad in. Sterker nog: ‘Ik heb interesse in de vacature van tekstschrijver’ klinkt toch veel beter dan het bescheiden en omslachtige ‘Graag zou ik mijn interesse in de functie …’? Het vermijden van ‘ik’ zorgt ervoor dat zinnen óf onnodig passief worden, of gewoon lelijker. Tenminste, dat vind ik.

Natuurlijk zijn er altijd nuances. Iedere zin met ‘ik’ beginnen is inderdaad een beetje gek. Ik denk dus dat je het vooral een beetje moet aanvoelen en afwisselen. Net zoals hier gebeurt, eigenlijk. Staat jouw verhaal of sta jij als persoon centraal? Dan mag je best een paar keer met ‘ik’ beginnen en hoef je er niet steeds omheen te knutselen. Strijk je met je ‘ik’ onnodig met de eer? Laat dan maar even zitten.

Nadruk en leesbaarheid

Zo is het ook met die voegwoorden. De kritische lezer heeft vast al gemerkt dat ik er na de tweede alinea geen zinnen meer mee ben begonnen. Dat klonk nou eenmaal niet lekker; niet elke bijzin verdient het benadrukt te worden. Maar wil je nou een duidelijke tegenstelling aanbrengen in je alinea? Of wil je opsommingen lekkerder leesbaar maken? Je weet wat je te doen staat. En ook als je variatie aan wil brengen in je tekst, of het simpelweg mooier vindt staan, kan je voegwoorden aan het begin zetten. Ik moedig het alleen maar aan.

Dian
Tekstschrijver