Coronajaar? Om deze 3 thema’s ging het in 2020 voor communicatieprofessionals!

2020 was natuurlijk het coronajaar. Maar corona maakte ook juist bepaalde ontwikkelingen in de samenleving zichtbaar die eigenlijk veel interessanter zijn voor communicatieprofessionals om op terug te blikken. Communicatieadviseur Annelies van Ek neemt je mee.

1. Vertrouwen vs. wantrouwen

In 2020 zette fake news verder door. We zijn als mensen toch op zoek naar ons eigen gelijk. Artikelen die hiermee tegenstrijdig zijn, vinden we ingewikkeld. Door deze confirmation bias zoeken we liever door naar posts en onderzoeken die passen in ons eigen straatje.  De rest klopt niet, is fake of een complot van de elite. Die confirmation bias ontstaat eerst onbewust en het algoritme van diverse social media helpen er soms een handje bij. Arjen Lubach noemde het ook wel de Fabeltjesfuik.

Hoe ga je als communicatieadviseur om met deze ontwikkelingen?
Hoe ga je in gesprek met complotdenkers? Overladen met feiten werkt niet. Filmpjes van Lange Frans verwijderen ook niet. Wat doe je met overtuigde tegenstanders? Wat Diederik Gommers probeerde in de meest besproken Jinek-aflevering was een goede poging om vertrouwen te herstellen: luisteren, vertel me wat je angsten zijn, dan kan ik je begrijpen. Een actie die ook goed past bij het gedachtengoed van keynote speaker bij Pubcom, Bart Brandsma. Hij daagde communicatieadviseurs uit om bewust positie te kiezen. Niet tegenover, maar juist het midden versterken, op zoek gaan naar het echte vraagstuk, luisteren en duiden en het vraagstuk in gewone taal verwoorden. Een belangrijke opdracht voor het communicatievak, zeker in 2021.

2. Inclusiviteit vs. segregatie

Het zoveelste incident in Amerika tussen politie en een persoon van kleur lijkt de druppel te zijn. Ondanks corona gaan wereldwijd duizenden mensen de straat op om te protesteren en op te komen voor een inclusieve samenleving onder de leus #blacklivesmatter. Ook in Nederland zijn er protesten, waarbij het protest op de Dam in Amsterdam het meeste impact had. Zowel politiek had het veel aandacht voor de rol van politie, minister van justitie en burgermeester Halsema, maar ook vanwege de emotionele uitspraak van Akwasi. Al was hij waarschijnlijk liever met een uitspraak over Omroep ZWART in de jaarlijkse citatenpuzzel van Trouw terechtgekomen.

Hoe ga je als communicatieadviseur om met deze ontwikkelingen?
Nike neemt weer inspirerend het voortouw met een commercial. Maar met alleen een commercial ben je er echt niet. Het is een super explosief onderwerp, maar dat betekent niet dat je als organisatie niet iets kunt toevoegen aan de dialoog. Belangrijkste is dat je oprecht bent, kwetsbaar bent en wilt leren. Helaas zit racisme zo in het systeem van onze maatschappij dat je er soms helemaal niet bewust van bent. Bewustwording begint met een open en transparant gesprek. Dat gesprek moet ook plaatsvinden in iedere organisatie. En stop dan niet bij etnische achtergrond, maar ga ook gelijk het gesprek aan over je (onbewuste) beeld van een collega met een bepaalde beperking, geaardheid of geloof.

3. Verbinding vs. eenzaamheid

Voor veel mensen is het werk ook de plek van sociale contacten. Door verplicht thuis te werken, sluipt eenzaamheid bij sommige collega’s er snel in. Bijvoorbeeld wanneer je alleen woont of wanneer vrienden, familie op afstand wonen. En daarnaast die andere uitdaging: hoe zorg je voor verbinding van teams als iedereen op afstand werkt. Het is zeker te regelen, maar organisaties waren er nog niet goed op ingericht begin dit jaar.

Hoe zorg je als communicatieadviseurs voor verbinding op afstand?
Verbinding zit op twee niveaus: het faciliteren van interactie én verbinden aan de organisatie zelf. Want waarom werk je bij die organisatie en niet bij een andere?

1. Het faciliteren van interactie: breng mensen bij elkaar en laat ze over relevante zaken spreken die leven in de organisatie. Zoals bij een webinar samen met een directeur en iemand met een zorg. Interactie organiseer je via reacties op MS Teams of Yammer. Zo doet iedereen live mee. Maak een interactieve werkvorm voor teams, laat collega’s achter elkaar hun week delen met de #ervaringsestafette via WhatsApp of organiseer een online organisatiebrede pubquiz waar afdelingen tegen elkaar strijden met veel ruimte tussendoor om elkaar te ontmoeten of waar ze op een eigen gekozen moment de pubquiz kunnen doen.
2. Je hebt je als medewerker om één of meerdere redenen verbonden aan de organisatie. Mocht je de diverse drijfveren van collega’s ophalen dan kom je vaak achter interessante rode draden als basis voor je organisatieverhaal. Een verhaal dat hoofd en hart raakt, omdat het herkenbaar is en de taal spreekt van de medewerkers. Ken jij het verhaal van je organisatie al? En zo ja, gebruik je het al effectief als verbinder in alle communicatie?