Vijf redenen waarom jouw verandervraagstuk verhalen nodig heeft

In een tijd van corona zijn we in staat om grote veranderingen door te voeren. Ineens werkt vrijwel iedereen digitaal en op afstand. Iets wat voorheen toch een grote uitdaging was. De manager neemt het gebrek aan controle voor lief en de medewerker vindt langzaamaan een modus tussen het thuismeester voor de kinderen zijn en resultaten boeken. Corona geeft een sterke urgentie waardoor we veranderen. Maar wat als we straks weer in de ‘normale situatie’ willen veranderen? Dan kom je niet weg met alleen urgentie. Je hebt een goed verhaal vol inspiratie nodig. Vijf redenen waarom verhalen jouw verandervraagstuk kracht bijzetten.

1. Feest van (h)erkenning
Dat verhalen zorgen voor verbinding heeft te maken met herkenning. Verhalen zetten mensen centraal. Je kunt jezelf met hen identificeren. En bij een goed veranderverhaal lees je ook jouw eigen weerstanden terug. Je leest de realiteit terug, waarbij de schrijvers datgene wat schuurt niet schuwen. Dit zorgt voor erkenning en herkenning. Lezers of luisteraars krijgen minder de neiging om in de ‘ja maar’ stand te gaan en hun weerstanden aan te kaarten. Een goed voorbeeld hiervan blijft de Nike-campagne ‘Find your greatness’. Raak je het hart? Pas dan kun je het hoofd raken.

2. Verhalen veranderen beleidstaal in mensentaal
Een mooie erfenis uit de tijd dat we nog holbewoners waren: we denken in plaatjes. Als je bij een woord direct ook een plaatje voor je kunt zien, begrijp je de boodschap beter. Daarom leren we ook lezen aan de hand van plaatjes (aap-noot-mies). Onze hersenen leggen verbanden, koppelen beelden en onthouden daardoor het verhaal gemakkelijker. Maar hoe doen we dat in hemelsnaam met woorden als: participatief proces, hervormingsagenda of employability? Welke plaatjes hebben we daarbij? Een goed verhaal maakt gebruik van de juiste plaatjes en geeft ze context en betekenis mee in mensentaal. Dat scheelt weer een wollig geschreven visiestuk doorploeteren.

3. Verhalen zijn gevoelstarters
De onderzoeken van Nobelprijswinnaar Daniël Kahneman leerden ons dat we als mens veel minder rationeel zijn, dan we stiekem zouden willen. Feiten overtuigen ons minder goed wanneer we voor een belangrijke verandering staan. Gevoelens wel. En verhalen zijn het ultieme vervoersmiddel voor die gevoelens. Probeer het maar eens uit, zie je de verbinding ontstaan bij deze mensen?

En dat die verhalen daadwerkelijk effect hebben in het brein, ontdekte Paul Zak. Deze Amerikaanse neuro-econoom zag dat verhalen stoffen in het brein veranderen. Het verhaal zorgt voor meer empathie, verbinding en focus. Hoe dit precies werkt zie je in dit filmpje.

4. Ultieme drager van ‘why’
Bij een verandering wil je medewerkers of stakeholders meenemen in nut en noodzaak van de verandering. Oftewel: wat brengt het me én wat is het gevolg wanneer we niet veranderen? Een verhaal leent goed om deze ‘why’ van de verandering neer te zetten. Met urgentie én inspiratie. Waarom doe ik dit?’ ‘Waarom is dit belangrijk ‘Waar doe ik het voor?’ Pas als mensen dezelfde reden voor ogen hebben, kunnen ze ook nadenken hoe ze bij kunnen dragen en welk gedrag daar bij hoort.

5. Verhalen geven richting
Bovenstaande redenen pleiten allemaal voor narratieve verandercommunicatie. Je hebt nu de verandering begrepen, voelt (h)erkenning,  je hebt er een emotie bij gekregen en uitleg waarom de verandering van belang is. Maar weten medewerkers nu wat ze moeten doen? En leidinggevenden? Gelukkig heeft het verhaal ook de functie van richting geven. Een goed verhaal geeft uitleg hoe het nieuwe gedrag er uit ziet, wat de verandering wel is en wat niet. Verhalen zijn in feite instructies of handelingsperspectief, zonder dat ze belerend zijn. Ze geven ons een kader, maar laten ons gedrag daarbinnen vrij. Want wat werkt in de praktijk weet de professional zelf het beste.

Sta je voor een verandering en wil je aan de slag met jouw veranderverhaal? Plan een kop koffie met Annelies.